فرهنگ ایرانی یکی از غنی ترین و متنوع ترین مجموعه های میراث فرهنگی است. شنل بافی، مینیاتور ایرانی، سفالگری، معماری، موسیقی، خوشنویسی، خاتم کاری، مینای شیشه ای و معرق چوب نمونه هایی از هنر و صنایع دستی ایرانی هستند.
صنایع دستی اعم از صنایع دستی چوبی معمولاً در شهرها و روستاها مورد استفاده قرار می گیرد. نیازی به فناوری های جدید نیست و آنها بیشتر بر تخصص بومی و سنتی تکیه دارند. صنایع دستی هر دو کالای مصرفی هنری است که با بینش، اندیشه و فرهنگ تولید می شود که در کل هنر صنعت نامیده می شود.
قالی بافی
ایران زادگاه قالی بافی است. کشف پازیریک – قدیمی‌ترین فرش – در کوه‌های سیبری و شباهت آن به تخت جمشید محققان را بر آن داشت تا به این حقیقت دست یابند که این یک هنر باستانی در ایران است.
قالی‌هایی که در شهرها و مراکز منطقه‌ای مختلف از چمله شمال ایران بافته می‌شوند که یکی از صنایع دستی شمال محسوب شده و با تکنیک‌های خاص بافت و استفاده از مواد، رنگ‌ها و نقش‌های مرغوب مشخص می‌شوند. کارخانه های شهری مانند تبریز پس از دوره های انحطاط نقش تاریخی مهمی در احیای سنت قالی بافی داشته اند.
قالی‌هایی که توسط روستاها و اقوام مختلف ایران بافته می‌شوند با پشم ظریف، رنگ‌های درخشان و استادانه و نقش‌های خاص و سنتی خود متمایز می‌شوند. بافندگان عشایری و روستاهای کوچک اغلب قالی هایی با طرح های جسورتر و گاه درشت تر تولید می کنند که برخلاف طرح های هنرمندانه و از پیش طراحی شده کارگاه های بزرگتر، از اصیل ترین و سنتی ترین قالی های ایران به شمار می روند. قالیچه گبه شناخته شده ترین نوع فرش از این خط سنت است.
کوزه گری
این صنعت ساخت مواد سرامیکی به گلدان یا ظروف سفالی با استفاده از گل است. خاک رس مطلوب ترین خاک مورد استفاده در این صنعت است. امروزه در اکثر شهرهای ایران مانند گناباد، لالجین همدان، میبد یزد، شاه رضا اصفهان، زنوار در اربیجان، کلپورگان در سیستان بلوچستان، جویبار در مازندران و سیاهکل در گیلان و همچنین در شیراز سفال سازی می شود.
معماری
معماری ایران به هزاره هفتم قبل از میلاد مسیح می رسد. این هنر به دلایل مختلف به ویژه دلایل مذهبی توسعه یافته است. فرهنگ ایرانی در مقایسه با معماری دیگر کشورهای جهان از ارزش خاصی برخوردار است. ویژگی هایی مانند نقشه کشی مناسب، محاسبات دقیق ریاضی، رعایت مسائل فنی و علمی در ساختمان، تراس های مرتفع، ستون های مرتفع و در نهایت طرح های متنوع که هر کدام شکوه معماری ایرانی را معرفی می کنند. صنایع دستی طلاکوب یکی از مهم ترین معماری در صنایع دستی ایران بشمار می آید.
خوشنویسی
رسم الخط فارسی رسم الخط زبان فارسی است. این هنر یکی از معتبرترین هنرهای تاریخ ایران است.
خوشنویسی تقریباً در همه جا وجود دارد، اما در شرق، سرزمین‌های اسلامی و ایران در راس هنرهای تجسمی قرار دارد از چمله شیراز که یکی از صنایع دستی شیراز به حساب می آید. خوشنویسی اسلامی و خوشنویسی ایرانی، توازن شگفت انگیزی از عناصر و بخش های آن است. تعادل بین سودمندی و تحرک؛ تعادل بین قاب و زمینه که می تواند شکلی مناسب برای معانی مختلف بسازد.
خاتم یکی از فنون ایرانی کهن خاتم سازی است.
خاتم یک چند ضلعی سیستماتیک با تعداد نماهای مختلف است که از مواد مختلف در رنگ های مختلف ساخته شده است. پنج، شش، هفت، هشت یا ده ضلعی. انواع چوب، استخوان، برخی از فلزات و همچنین صدف از عمده ترین مواد مورد استفاده در خاتمکاری هستند. ما نمی دانیم که این هنر دقیقاً از کجا سرچشمه می گیرد و افسانه های زیادی در مورد تاریخچه آن وجود دارد.
- منابع:
- تبلیغات:
